Prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej w zakresie np.: nagrywania filmów na YouTube i streamowania stało się coraz bardziej popularnym sposobem na zarabianie pieniędzy. Twórcy internetowi mogą uzyskiwać przychody z różnych źródeł, takich jak Patreon. Jak te przychody są traktowane z perspektywy podatkowej i czy podlegają opodatkowaniu VAT?
Przychód z Patreon
Patreon to platforma, na której wspierający mogą finansowo wspierać twórców, przekazując wpłaty (jednorazowe lub regularne) w zamian za określone świadczenia wzajemne. Wpłaty od wspierających są gromadzone na indywidualnym koncie przedsiębiorcy w serwisie Patreon. Po odliczeniu kosztów obsługi konta, pozostała kwota jest przelewana na jego rachunek bankowy.
Twórca, w zamian za te wpłaty, może np.: dostarczyć wspierającym określone świadczenia, takie jak paczki grafiki czy dostęp do ekskluzywnych treści. Jeżeli podatnik prowadzi działalność gospodarczą w takim samym lub podobnym zakresie, jak twórczość w portalu Patreon, to świadczenia te są z reguły opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ są one traktowane jako dochód przedsiębiorcy.
Podatek dochodowy z rozliczenia Patreaon
Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (u.p.d.o.f.), przychodami z działalności gospodarczej są również "wartość otrzymanych świadczeń w naturze oraz innych nieodpłatnych świadczeń". Oznacza to, że wszelkie przychody uzyskiwane przez przedsiębiorcę w tym również z Patreona, niezależnie od ich formy, mogą podlegać opodatkowaniu.
Patreon a rozliczenie VAT
Jak rozliczyć podatkowo Patreon? Z perspektywy podatku VAT sytuacja wygląda nieco inaczej. Aby świadczenie mogło być uznane za odpłatne i podlegać opodatkowaniu VAT, musi istnieć bezpośredni związek między świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (u.p.t.u.),
"przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów".
Aby dane świadczenie mogło być uznane za odpłatne i podlegać opodatkowaniu VAT, musi istnieć wyraźny, bezpośredni związek między świadczeniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Wpłaty z Patreona nie zawsze spełniają ten warunek. Często świadczenia wzajemne mają charakter symboliczny lub ich wartość jest trudna do określenia. Oznacza to, że nie wszystkie wpłaty muszą być uznawane za odpłatność za świadczenie usług.
Donaty z Patreona
Donaty to wpłaty od wspierających, za które nie otrzymują oni żadnych dóbr ani usług w zamian. Donaty są traktowane jako darowizny i mają charakter wsparcia finansowego na rzecz przedsiębiorcy. W związku z tym nie są one wynagrodzeniem za wykonane usługi czy dostarczone towary.
Zgodnie z definicją świadczenia usług zawartą w art. 8 ust. 1 u.p.t.u., świadczenie usług polega na wykonywaniu określonych działań na rzecz innego podmiotu, zazwyczaj na podstawie dwustronnej umowy zobowiązaniowej. Donaty, jako darowizny, nie wynikają z żadnego zobowiązania umownego, a wspierający nie otrzymują w zamian żadnych dóbr ani usług. Takie wpłaty nie spełniają definicji odpłatnego świadczenia wzajemnego i dlatego nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Podstawa prawna a darowizny z Patreon
Zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego:
Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Oznacza to, że donaty traktowane są jako darowizny i nie są związane z jakimkolwiek zobowiązaniem umownym, co wyklucza je z opodatkowania VAT. W praktyce, twórcy internetowi powinni dokładnie analizować charakter otrzymywanych wpłat. Ważne jest, aby odróżnić wpłaty za konkretne świadczenia wzajemne, które mogą podlegać VAT, od wpłat o charakterze darowizn, które nie są opodatkowane.
Przykład
Anna prowadzi kanał na YouTube, gdzie regularnie publikuje filmy z poradnikami dotyczącymi programowania. Korzysta z Patreona, aby uzyskiwać wsparcie finansowe od swoich widzów. W zamian za wpłaty, Anna oferuje dostęp do ekskluzywnych tutoriali i indywidualnych konsultacji.
Podatek dochodowy: wpłaty od Patreona są traktowane jako przychód z działalności gospodarczej i podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
VAT: ponieważ Anna oferuje konkretne świadczenia wzajemne w zamian za wpłaty, istnieje bezpośredni związek między świadczeniem a wynagrodzeniem. W związku z tym wpłaty te podlegają opodatkowaniu VAT.
Przykład
Marek prowadzi kanał gamingowy na YouTube, gdzie regularnie transmituje swoje rozgrywki. Otrzymuje donaty od widzów, którzy chcą go wspierać finansowo, ale nie oferuje w zamian żadnych dodatkowych usług ani dóbr.
Podatek dochodowy: donaty są traktowane jako darowizny i nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
VAT: ponieważ donaty nie są związane z żadnym świadczeniem wzajemnym, nie podlegają opodatkowaniu VAT.
Każdy twórca powinien dokładnie analizować charakter otrzymywanych wpłat, aby prawidłowo określić swoje obowiązki podatkowe. Rozróżnienie wpłat za konkretne świadczenia od darowizn jest bardzo ważne. W przypadku wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem, który pomoże właściwie sklasyfikować przychody i uniknąć problemów z fiskusem. Profesjonalna pomoc może również obejmować optymalizację bilansową, co może przynieść korzyści finansowe gdyż prowadzenie dokładnej dokumentacji finansowej jest istotne dla prawidłowego rozliczania podatków. Warto przechowywać wszystkie dowody wpłat oraz informacje o świadczeniach wzajemnych. Dokumentacja powinna być uporządkowana i łatwo dostępna w przypadku kontroli skarbowej.
Jak rozliczyć podatkowo Patreon? - podsumowanie
Wsparcie finansowe przekazywane przez patronów i darczyńców dla przedsiębiorcy nagrywającego filmy na YouTube często nie spełnia kryteriów odpłatnego świadczenia wzajemnego i może nie podlegać opodatkowaniu VAT. Darowizny i inne formy wsparcia finansowego nie są związane z konkretnymi usługami czy towarami oferowanymi przez przedsiębiorcę i dlatego mogą nie wchodzić w zakres opodatkowania VAT.
