Biała lista podatników VAT odnosi się do elektronicznego wykazu prowadzonego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie art. 96b ustawy o VAT. Biała lista zawiera informacje o podatnikach zarejestrowanych jako podatnicy VAT, podmiotach, których rejestracja została przywrócona, a także o podmiotach wykreślonych z rejestru.
Zakres informacji na białej liście
Zgodnie z art. 96b ust. 3 ustawy o VAT, wykaz obejmuje następujące informacje:
Firma (nazwa) lub imię i nazwisko podatnika;
Numer NIP, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby VAT;
Status podmiotu:
zarejestrowany jako podatnik VAT,
wykreślony z rejestru,
podmiot, którego rejestracja została przywrócona;
Numer(y) rachunków bankowych lub rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, które zostały podane przez podatnika do celów VAT;
Data dokonania rejestracji, wykreślenia, przywrócenia do rejestru.
Obowiązek wpisu na białą listę podatników VAT
Biała lista oparta jest na przepisach zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług:
Art. 96b ustawy o VAT – reguluje zakres informacji dostępnych w wykazie oraz jego prowadzenie przez Szefa KAS.
Art. 96 ustawy o VAT – dotyczący zasad rejestracji i wykreślania podatników VAT.
Art. 96 ust. 9a–9k ustawy o VAT – wprowadzający przepisy o wykreślaniu z rejestru bez zawiadamiania podatnika, jeśli ten np. nie składa deklaracji VAT przez określony czas, nie prowadzi działalności gospodarczej, czy w przypadku prowadzenia działalności niezgodnej z przepisami prawa.
Art. 96 ust. 9k ustawy o VAT – przewiduje możliwość przywrócenia podatnika do rejestru na jego wniosek, gdy organ skarbowy uzna, że podatnik rzeczywiście prowadzi działalność gospodarczą.
Zasady i konsekwencje korzystania z białej listy
Co to jest biała lista podatników? - biała lista służy podatnikom do weryfikacji statusu kontrahentów przed dokonaniem transakcji, zwłaszcza w kontekście realizowania płatności powyżej 15 000 zł. Podatnicy mogą być zobowiązani do dokonywania płatności na rachunki zawarte w wykazie.
W przypadku naruszenia tego obowiązku mogą się pojawić następujące konsekwencje:
Brak możliwości zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodu (NKUP) – zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 15d ustawy o CIT) oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 22p ustawy o PIT). Transakcje powyżej 15 000 zł, których płatność dokonano na rachunek spoza wykazu, nie będą mogły być uznane za koszt uzyskania przychodu.
Solidarna odpowiedzialność nabywcy – zgodnie z przepisami art. 117ba Ordynacji podatkowej, nabywca, który dokona płatności na rachunek spoza wykazu i dostawca nie ureguluje należnego VAT, może ponosić solidarną odpowiedzialność za zaległości podatkowe dostawcy.
Zgłoszenie płatności na rachunek spoza wykazu – aby uniknąć negatywnych konsekwencji, podatnik może zgłosić płatność na rachunek spoza białej listy do urzędu skarbowego. Zgodnie z przepisami ustawy o podatkach dochodowych (art. 15d ustawy o CIT, art. 22p ustawy o PIT), podatnik ma na to 7 dni od dnia dokonania płatności (okres ten może być wydłużony do 14 dni w okresie zagrożenia epidemicznego).
Sankcje i obowiązki wynikające z korzystania z białej listy
Podstawowe sankcje związane z naruszeniem obowiązków dotyczących korzystania z białej listy wynikają głównie z przepisów podatków dochodowych:
Art. 15d ustawy o CIT – nakłada obowiązek dokonywania płatności na rachunki zawarte w wykazie. W przeciwnym razie wydatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.
Art. 22p ustawy o PIT – reguluje te same zasady dotyczące wyłączenia kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą.
Art. 117ba Ordynacji podatkowej – wprowadza solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe w sytuacji, gdy płatność zostanie dokonana na rachunek spoza wykazu, a dostawca nie ureguluje podatku VAT.
Co to jest biała lista podatników? - podsumowanie
Biała lista podatników VAT to narzędzie administracji skarbowej, które umożliwia weryfikację kontrahentów oraz ich rachunków bankowych przed dokonaniem transakcji. Przepisy dotyczące białej listy, mimo że znajdują swoje główne oparcie w ustawie o VAT, mają szerokie zastosowanie na gruncie innych aktów prawnych, takich jak ustawy o podatkach dochodowych oraz Ordynacja podatkowa.
